Regelmatig verschijnt er nieuws over dat er een leiding of kabel is geraakt tijdens graafwerkzaamheden. Zoals bijvoorbeeld afgelopen juli in De Stentor, over dat er maar liefst vijf keer een leiding was geraakt tijdens de aanleg van glasvezel. De buurt hield haar hart vast aldus het stuk in de regionale krant. De gravers raakten drie keer een gasleiding, een keer een waterleiding en een keer viel de stroom weg. Maar er ligt ook een hogedrukgasleiding, alle reden tot grote zorg bij de bewoners. Hoe kan het toch steeds weer zo mis blijven gaan? Volgens de directeur van BlindGuide, Han Beukers, heeft dit vooral te maken met ontbrekende of niet kloppende informatie. Ook regelgeving en het ontbreken van regie over projecten in de ondergrond vormen een probleem in de strijd tegen graafschade.
Missende of verouderde informatie
BlindGuide werkt aan het efficiënt delen van data zodat die data op locatie zichtbaar is via augmented reality. Maar als de informatie niet correct is dan helpt het niet mee om graafschade te voorkomen. ”Data over ondergrondse infrastructuur is versnipperd over publieke en private organisaties en uitvoerende partijen kampen met capaciteitsproblemen”, signaleert het Centrum voor Ondergronds Bouwen (COB).
En daar zit, onder andere, de pijn. Vaak kloppen de tekeningen van de netbeheerder niet. Sommige leidingen staan er niet op. Als het gaat om oude leidingen, zijn de grondroerders vaak afhankelijk van minder accurate met de handgetekende tekeningen. Soms verzakt de grond en worden leidingen verlegd. Grondroerders zijn weliswaar verplicht om proefsleuven te graven maar dat geeft ook geen absolute zekerheid.
Delen van informatie
Tijdens een recente brainstormsessie waarin we dit onderwerp met belanghebbende in de sector bespraken kwam er ook een ander probleem ten tafel aldus Han Beukers: ‘De aannemer meet zijn nieuw aangelegde werk, nieuwe kabels en leidingen, netjes in met XYZ coördinaat. Vervolgens dient hij de gereviseerde tekeningen en gegevens in bij zijn opdrachtgever. Als de aannemer op een later moment de KLIC-gegevens opvragen van dezelfde locatie blijkt dat het Z coördinaat verdwenen is. Ergens in het proces zijn deze gegevens verloren gegaan, tot grote frustratie van aannemers. Hoe of waarom deze specifieke gegevens verloren gaan is niet duidelijk. Duidelijk is wel dat het op vele plekken in het proces mis kan gaan waardoor de kans op graafschade groter wordt.’
Richtlijn zorgvuldig graafproces
De WIBON regelt hoe er met de informatievoorziening moet worden omgegaan om graafschade te voorkomen. Dat betekent dat de grondroerder niet alleen af mag gaan op de door de netbeheerder verstrekte informatie. De Hoge Raad deed hier afgelopen mei een belangrijke uitspraak over. De grondroerder is verplicht een net daadwerkelijk te lokaliseren, waarbij hij te werk moet gaan conform de best practices uit de Richtlijn zorgvuldig graafproces van kennisplatform CROW.
Regelgeving en polderen zit innovatie in de weg
Het is belangrijk om regels en wetgeving te hebben ter voorkoming van graafschade. Maar te veel regelgeving zit juist weer in de weg van innovatie. Han Beukers: “Denk aan het feit dat de sector altijd heeft vastgehouden aan het graven van proefsleuven, want dat staat in de regels en is verplicht. Vaak wordt GPR (Ground Penetrating Radar) afgedaan als iets wat niet werkt. Dat is jammer want het gebruik van geavanceerde grondradartechnieken, zoals onze zusterbedrijf euroradar dit kan, maakt het mogelijk om gerichter proefsleuven te graven en dat draagt bij aan preventie van graafschade. We praten veel met provincies en andere belanghebbende in de sector. We laten dagelijks zien hoe de GPR data te interpreteren en we merken dit jaar dat de sector voorzichtig enthousiast begint te worden.”
Daarnaast, vindt Han, wordt veel gepraat en vooral teveel gepolderd op hoog niveau. Dit resulteert weer in teveel regelgeving. Maar dit leidt maar zelden tot concrete werkbare oplossingen voor de man in de sleuf. “Zorg ervoor dat niet alleen de plannenmakers maar juist ook de mensen met de laarzen in de modder meer informatie en data krijgen en betrek ze hierbij als het gaat over waarop het werk moet of kan worden uitgevoerd.”
Wie neemt de regie?
Wat ook zou helpen in de strijd tegen graafschade is regievoering. Op dit moment is er een levendige discussie gaande over wie nu eigenlijk de regie zou moeten nemen bij projecten in de ondergrond. Volgens de COB, het Nederlands kenniscentrum voor ondergronds bouwen en ruimtegebruik, houdt regie voeren het volgende in: ‘het maken en ten uitvoer brengen van toekomstbestendige keuzes vanuit een integrale visie en strategie’ en ‘het verbinden van activiteiten en stakeholders op het juiste moment’. Wie beter dan de gemeente zou in staat moeten zijn dit bovenstaande ten uitvoer te brengen? Aldus Han Beukers.
Problemen en overlast voorkomen door regie
Regie kan veel problemen en overlast voorkomen, vervolgt Han. “Hoe vaak komt het niet voor dat de straat 3 à 4 keer per jaar open ligt? En hoe mooi zou het zijn als één partij (de gemeente) daar de regie over heeft? De gemeente kan dan samen met de betrokken partijen plannen wanneer welke werkzaamheden worden uitgevoerd. Want er zijn best situaties denkbaar waarbij dit kan. Denk aan bijvoorbeeld de watermaatschappij in de regio die het periodiek onderhoud een paar maanden uitstelt en haar werkzaamheden uitvoert wanneer de straat toch al open ligt. Door in een vroeg stadium de juiste keuzes te maken ontstaan er ook kansen voor integrale oplossingen. Dat is meer dan welkom bij alle partijen met beperkte financiële middelen.”
Doel BlindGuide
BlindGuide heeft zichzelf ten doel gesteld om technologie in te zetten bij het oplossen van de uitdagingen van de wereld van vandaag. Daarom gaan we en zijn we graag in gesprek met iedereen in de graafketen om zo onze tool, de BlindGuide app, continue te verbeteren en werk in de ondergrond te vergemakkelijken. Meer weten? Neem gerust contact met ons op: info@blindguide.nl
