In de vorige versie van de WION was reeds opgenomen dat de grondroerder wettelijk verplicht is een afwijkende situatie van een net te melden aan het Kadaster. Ook in de nieuwe WIBON is deze verplichting overgenomen. Het Kadaster zorgt op hun beurt weer dat deze afwijkende situatie aan de betreffende netbeheerder (als deze bekend is) wordt gemeld. Maar wat is nu een afwijkende ligging, hoe werkt dit nu precies en hoe vaak komt het eigenlijk voor?
Wanneer is er sprake van een afwijkende ligging?
Er is sprake van een afwijkende ligging als duidelijk is dat de werkelijke ligging van het net afwijkt van de gegevens die op de verstrekte tekeningen staan. Dit kunnen 2 varianten zijn:
- De afstand in horizontale richting van het net verschilt in werkelijkheid meer dan 1 meter ten opzichte van de ligging op de verstrekte tekening;
- Het net is niet aangetroffen terwijl deze wel op de verstrekte tekening wordt aangegeven.
Daarnaast kennen we ook de situatie van een onbekend net. Er is sprake van een onbekend net als:
Er één of meerdere netten gevonden worden die niet op de gebiedsinformatie vermeld staan en het is onduidelijk wie het net beheert.

Hoe werkt dit nu precies?
Bij een afwijkende ligging dient de netbeheerder de leiding of kabel binnen 10 werkdagen te claimen en binnen 30 werkdagen na een ontvangstbevestiging van de “melding afwijkende situatie” de informatie of zijn kabel en/of leiding informatie aan te passen aan de werkelijke situatie.
Als de netbeheerder het net niet binnen 10 werkdagen claimt of als de netbeheerder niet bekend is, wordt het net beschouwd als ‘onbekend’. Het Kadaster gaat vervolgens bij alle betrokken netbeheerders na, wie de beheerder is van het onbekende net.
Soms komt het voor dat meerdere netbeheerders het net of de leiding claimen. Ze moeten er dan onderling uit komen van wie de kabel en/of leiding zou moeten zijn. Als de beheerder van het net, niet gevonden wordt, moet het net als weesleiding geregistreerd worden in de gemeente waarin het zich bevindt.
Hoe vaak komt het voor?
Jaarlijks komen er ca. 1000 meldingen van een afwijkende situatie binnen bij het Kadaster. Voeg je daar aan toe dat slechts 1% van de afwijkende situaties die word geconstateerd maar wordt gemeld krijgt dat cijfer ineens een heel andere lading. In de andere 100000 gevallen gaat er dus gewoon weer zand over.
Maar wat betekent dit nu eigenlijk?
We hebben al geconstateerd dat graafschade een groot probleem is in Nederland. Tegelijkertijd kunnen wij als bedrijf met internationale aspiraties ook constateren dat we in Nederland ver vooroplopen als het gaat om vastleggen van geo data over de ondergrond. Ondanks het Europese INSPIRE is dit in de landen om ons heen qua procedures en wetgeving zeker niet altijd zo goed geregeld als bij ons in Nederland. Maar hoe komt het dan toch dat we toch zo vaak een kabel of leiding tegen komen die we niet op de kaart hebben staan?
Wet van de remmende voorsprong
We zijn in Nederland al geruime tijd geleden aan de slag gegaan met het vastleggen van de ondergrondse infrastructuur. Sinds 2008 is KLIC opgegaan in het Kadaster. In datzelfde jaar is de De Wet Informatie-uitwisseling ondergrondse netten (WION) van kracht gegaan. Echter, door de expansiedruk is een zodanige druk op de bodem ontstaan. Hierdoor zijn de werkzaamheden in het verleden niet altijd zorgvuldig en planmatig uitgevoerd of vastgelegd. Hierdoor treffen onze aannemers vandaag de dag regelmatig leidingen aan die niet op de plek liggen waar KLIC zegt dat ze liggen of leidingen die überhaupt niet op de KLIC staan.
Discussie
Te vaak wordt gewezen naar de ene of de andere kant en mondt de discussie uit in een juridische strijd. Dit wordt uiteraard ook gevoed door het feit dat de bewijslast voor een afwijkende ligging rust op diegene die de schade heeft veroorzaakt. In de praktijk is het zeer lastig om een afwijkende ligging aan te tonen. Met name als je wil bewijzen dat de ligging van een net meer dan één meter afwijkt van de verstrekte KLIC-tekeningen. Om nog maar te zwijgen over de Z-coördinaat (diepte) die nog niet wettelijk verplicht is voor de netbeheerder.
Wij constateren als serviceprovider dat dit probleem een gezamenlijk probleem is en je deze juridische kant toch helemaal niet op wil? Het mag toch inmiddels duidelijk zijn dat alle partijen, die iets met de ondergrond van doen hebben, een belang hebben bij de juiste informatie als er moet worden gegraven.
Pilot
Tijdens onze gesprekken met grondroerders en Brancheorganisaties zoals o.a. CUMELA Nederland hebben we helaas moeten constateren dat de huidige procedure voor melden afwijkende situatie te complex is en te veel werk betekent waar de betreffende (onder)aannemer toch al niet voor betaald kreeg. Dit alles bij elkaar opgeteld is dan ook de reden dat slechts 1% van de gevallen maar wordt gemeld. Daarom starten wij in 2019 samen met Kadaster, het Kabel en leiding Overleg en een aantal belanghebbende partijen uit de sector, met een pilot. In deze pilot gaan we via de nieuwe API deze KLIC (en BGT) terugmelding eenvoudiger maken en zo de drempel hiervoor verlagen. Het einddoel van onze pilot is het verbeteren dat de liggingsdata van onze ondergrondse kabels en leidingen.
Meld je aan
Ben je gebruiker van onze BlindGuide KLIC app en heb je interesse om deel te nemen aan deze pilot? of heb je nuttige informatie die kan bijdragen om terugmelding afwijkende ligging eenvoudiger te maken? Laat het ons dan gerust weten en stuur een mailtje naar info@blindguide.nl